ფინიკი, პალმა
საკვანძო მუხლები:
გამოსვლა 15 : 27 ;1 . მაშინ უგალობეს მოსემ და ისრაელის შვილებმა ეს საგალობელი უფალს: "ვუგალობებ უფალს, რადგან განდიდდა ფრიად. ზღვაში ჩაყარა ცხენი და მხედარი.
2 . ჩემი ძალა და დიდებაა უფალი. ის მყავდა მხსნელად, იგია ჩემი ღმერთი და მას განვადიდებ; მამაჩემის ღმერთია და მას ავამაღლებ.
3 . მეომარია უფალი, უფალია მისი სახელი.
4 . ფარაონის ეტლები და მისი ჯარი ზღვაში ჩაყარა და მისი რჩეული მხედართმთავარნი ჩაიძირნენ წითელ ზღვაში.
5 . დაფარა ისინი წყალმა; ლოდებივით ჩაეშვნენ სიღრმეში.
6 . მარჯვენა შენი, უფალო, განდიდებულია ძალით, მარჯვენამ შენმა, უფალო, გააცამტვერა მტერი.
7 . შენი დიდების აღმატებულობით ამხობ შენს წინააღმდეგ ამხედრებულებს; გზავნი შენს რისხვას და ბზესავით შთანთქავს მათ.
8 . შენი ნესტოების ქარის ქროლვით აზვირთდნენ წყლები, კედლად აღიმართნენ ტალღები, შედედდნენ მორევნი ზღვის გულში.
9 . თქვა მტერმა: "დავედევნები, დავეწევი, გავიყოფ ნადავლს; ჯავრს ამოვიყრი, ვიშიშვლებ მახვილს, მოსრავს მათ ხელი ჩემი”.
10 . დაჰქროლე შენი სუნთქვით და ზღვამ დაფარა ისინი - ტყვიასავით ჩაიძირნენ აბობოქრებულ წყალში.
11 . ვინ არის ღმერთთა შორის შენი მსგავსი, უფალო? ვინ არის შენსავით დიდებული სიწმიდეში, მოშიშებით საქებო, სასწაულმოქმედო?
12 . გაიწოდე მარჯვენა და მიწამ შთანთქა ისინი.
13 . წარმართავ შენი წყალობით ამ ხალხს, რომელიც გამოიხსენი; წინ წაუძეხი შენი ძალით შენს წმინდა სავანეში.
14 . ისმინეს ხალხებმა და ათრთოლდნენ; ძრწოლამ მოიცვა ფილისტიმის მკვიდრნი.
15 . მაშინ შეშფოთდნენ ედომის მთვარნი, აცახცახდნენ მოაბის თავკაცნი და შეკრთნენ მკვიდრნი ქანაანისა.
16 . დაეცათ შიში და ძრწოლა; შენი მკლავის სიმაგრემ ლოდივით დაადუმა ისინი, სანამ გაივლის შენი ხალხი, უფალო, სანამ გაივლის ეს ხალხი, რომელიც შეისყიდე.
17 . მიიყვანე და დააფუძნე ის შენს სამკვიდრებელ მთაზე, იმ ადგილზე, რომელიც შენს საცხოვრებლად შექმენი, უფალო. საწმიდარში, უფალო, რომელიც შენმა ხელებმა შექმნა.
18 . უფალი იმეფებს უკუნითი უკუნისამდე”.
19 . როდესაც ფარაონის ცხენები ეტლებითა და მხედრებით ზღვაში შევიდნენ, მოაქცია უფალმა მათზე ზღვის წყალნი, ისრაელის შვილებმა კი მშრალ მიწაზე გაიარეს შუა ზღვაში.
20 . აიღო წინასწარმეტყველმა მირიამმა, აჰარონის დამ, დაფდაფი ხელში, და მიჰყვა ყველა ქალი უკან დაფდაფებითა და ფერხულით.
21 . და ხოტბით უპასუხა მირიამმა: "უგალობეთ უფალს, რადგან ფრიად განდიდდა იგი; ზღვაში ჩაყარა ცხენი და მხედარი”.
22 . წაიყვანა მოსემ ისრაელი მეწამული ზღვიდან და გავიდნენ შურის უდაბნოში. იარეს სამი დღე უდაბნოში და ვერ იპოვეს წყალი.
23 . მივიდნენ მარას და ვერ შეძლეს წყლის დალევა მარაში, რადგან მწარე იყო, ამიტომ ეწოდა მას სახელად მარა.
24 . და ებუზღუნებოდა ხალხი მოსეს: "რა დავლიოთ?”
25 . შეჰღაღადა მოსემ უფალს და უჩვენა მას უფალმა მორი. ჩააგდო იგი წყალში და გამტკნარდა წყალი. იქ დაუდგინა ღმერთმა ისრაელს წესი და სამართალი და იქ გამოსცადა იგი.
26 . თქვა: "თუ მთელი გულით დაემორჩილები უფლის, შენი ღმერთის ხმას, სწორად მოიქცევი მის თვალში, ყურად იღებ მის მცნებებს და დაიცავ მის ყოველ წესს, არ მოვავლენ შენზე არც ერთ სენს, რომელიც მოვავლინე ეგვიპტეზე, რადგან მე ვარ უფალი, შენი მკურნალი.
27 . მივიდნენ ელიმში და იყო იქ თორმეტი წყაროსთვალი და სამოცდაათი პალმის ხე; და იქ დაიბანაკეს წყლის პირას.
1 . უთხრა უფალმა მოსეს:
2 . "ელაპარაკე ისრაელის შვილებს და უთხარი: ესენია ჩემი დღესასწაულები, დღესასწაულები უფლისა, რომელთაც წმიდა შეკრება უნდა უწოდოთ:
3 . ექვსი დღე აკეთე საქმე, მეშვიდე დღე კი სრული დასვენების შაბათია, წმიდა შეკრება; არავითარი საქმე არ აკეთოთ; ეს უფლის შაბათია ყოველი თქვენგანის სადგომში.
4 . აჰა, საუფლო დღესასწაულები, წმიდა შეკრება, რომლებიც უნდა გამოაცხადოთ მათთვის დანიშნულ დროს:
5 . პირველ თვეს, თვის მეთოთხმეტე დღეს, დაბინდებისას, უფლის პასექია.
6 . ამავე თვის მეთხუთმეტე დღეს უფუარი პურის დღესასწაულია. შვიდი დღე ჭამეთ ხმიადი.
7 . პირველ დღეს წმიდა შეკრება იყოს თქვენთვის; არავითარი საქმე არ გააკეთოთ.
8 . შვიდი დღის განმავლობაში შესწირეთ საცეცხლო შესაწირი უფალს; მეშვიდე დღეს წმიდა შეკრებაა - არავითარი საქმე არ გააკეთოთ”.
9 . უთხრა უფალმა მოსეს:
10 . "ელაპარაკე ისრაელის შვილებს და უთხარი: როდესაც შეხვალთ იმ ქვეყანაში, რომელსაც მე გაძლევთ და მოიმკით სამკალს, პირველმომკილი ძნა მღვდელს მიუტანეთ.
11 . და შეარხევს იგი ძნას უფლის წინაშე, თქვენი სიკეთისთვის; შაბათის მეორე დღეს შეარხევს.
12 . შესწირეთ ძნის აღვლენის დღეს უმანკო, ერთწლიანი კრავი სრულადდასაწველად უფლისთვის.
13 . და მასთან პურეული შესაწირი: ეფის ორი მეათედი ნაწილი წმიდა პურის ფქვილიდან, ზეთში შერეული, საცეცხლო შესაწირად უფლისთვის, საამო კეთილსურნელებად და მასთან ერთად - მეოთხედი ჰინი ღვინო, სასმლის შესაწირი.
14 . არც პური, არც გამომშრალი მარცვლეული, არც ახალი თავთავი არ ჭამოთ იმ დღემდე, ვიდრე მსხვერპლს არ შესწირავთ თქვენს ღმერთს; ეს მარადიული წესია თქვენს თაობებში ყოველი თქვენგანის სადგომში.
15 . გადაითვალეთ დღესასწაულის მეორე დღიდან, თქვენს მიერ შესარხევი ძნის შეწირვის დღიდან, შვიდი სრული შაბათი:
16 . გადაითვალეთ ორმოცდაათი დღე მეშვიდე კვირის პირველ დღემდე და შესწირეთ უფალს პურეული შესაწირი.
17 . მიიტანეთ შესარხევად ორი პური თქვენი საცხოვრებლიდან; ორი მეათედი ეფის გამტკიცული ფქვილისაგან უნდა იყოს, საფუარიანი უნდა გამოცხვეს, უფლის პირველნაყოფია ეს.
18 . შესწირეთ პურთან ერთად შვიდი ერთწლიანი უმანკო კრავი, ერთი მოზვერი და ორი ვერძი, ეს იქნება სრულადდასაწველი უფლისთვის, შესაწირი პურეულისა და საღვრელი შესაწირი, საცეცხლო შესაწირად, კეთილსურნელებად უფლისთვის.
19 . მოამზადეთ ერთი თიკანი ცოდვის შესაწირად და ორი ერთწლიანი კრავი - სამშვიდობო შესაწირად.
20 . უფლის წინაშე უნდა შეარხიოს მღვდელმა ეს ორი კრავი პირველნაყოფის პურთან ერთად - უფლისათვის ძღვნად. წმიდა შესაწირია ეს უფლისათვის; მღვდელს ეკუთვნის იგი.
21 . გამოაცხადეთ, რომ სწორედ ამ დღეს გექნებათ წმიდა შეკრება; არავითარი საქმე არ გააკეთოთ; მარადიული წესია ეს თაობიდან თაობამდე ყოველი თქვენგანის სადგომში.
22 . როცა მოიმკით სამკალს თქვენს მიწაზე, ნუ მომკით ყანას კიდემდე, და ნუ აკრეფთ სამკალში დაცვენილს: ღარიბს და მწირს დაუტოვეთ. მე ვარ უფალი, თქვენი ღმერთი”.
23 . უთხრა უფალმა მოსეს:
24 . "უთხარი ისრაელის შვილებს - მეშვიდე თვეს, თვის პირველი დღე იყოს თქვენთვის დასვენება, ბუკისცემის გახსენება, წმიდა შეკრება.
25 . არავითარი საქმე არ გააკეთოთ და შესწირეთ უფალს საცეცხლო შესაწირი”.
26 . უთხრა უფალმა მოსეს:
27 . "გამოსყიდვის დღეა მეშვიდე თვის მეათე დღე, წმიდა შეკრება გქონდეთ; დაიმდაბლეთ თავი და შესწირეთ უფალს საცეცხლო შესაწირი.
28 . არავითარი საქმე არ გააკეთოთ ამ დღეს, რადგან გამოსყიდვის დღეა, თქვენი გამოსყიდვისა უფლის, თქვენი ღმერთის წინაშე.
29 . ყოველ სულს, რომელიც არ დაიმდაბლებს თავს ამ დღეს, მოვკვეთ თავისი ხალხისგან.
30 . და ვინც ამ დღეს რაიმე საქმეს გააკეთებს ამ დღეს, მოვსპობ თავისი ხალხისგან.
31 . არავითარი საქმე არ გააკეთოთ; მარადიული წესია ეს თქვენს თაობებში, ყოველი თქვენგანის სადგომში.
32 . დასვენების შაბათია ეს თქვენთვის და დაიმდაბლეთ თავი თვის მეცხრე დღის საღამოს: საღამოდან საღამომდე დაიცავით შაბათი”.
33 . უთხრა უფალმა მოსეს:
34 . "უთხარი ისრაელის შვილებს: კარვობის დღესასწაულია მეშვიდე თვის მეთხუთმეტე დღიდან, შვიდი საუფლო დღე.
35 . წმიდა შეკრებაა პირველ დღეს: არავითარი საქმე არ გააკეთოთ.
36 . შვიდ დღეს შესწირეთ უფალს საცეცხლო შესაწირი; მერვე დღეს წმიდა შეკრება იყოს თქვენთვის და შესწირეთ უფალს საცეცხლო შესაწირი; საზეიმო შეკრებაა ეს - არავითარი საქმე არ გააკეთოთ ამ დღეს.
37 . აჰა, დღესასწაულები უფლისა, რომლებსაც წმიდა შეკრებად გამოაცხადებთ, რათა მიართვათ უფალს: სრულადდასაწველი საცეცხლო შესაწირი, პურეული ძღვენი, დასაკლავი მსხვერპლები და შესაწირი სასმელი - თითოეული თავის დღეს,
38 . გარდა უფლის შაბათებისა, თქვენი ძღვენისა, აღთქმული შესაწირისა და ნებაყოფლობითი მისატანისა, რომელთაც თქვენ მისცემთ უფალს.
39 . მაგრამ მეშვიდე თვის მეთხუთმეტე დღეს, როცა ქვეყნის მოსავალს მოაგროვებთ, იზეიმეთ უფლის დღესასწაული შვიდ დღეს: პირველ დღეს დასვენებაა და მერვე დღესაც დასვენებაა.
40 . აიღეთ პირველ დღეს მშვენიერი ხის ნაყოფი, პალმის, სქელფურცლოვანი ხისა და ნაკადულის ტირიფის რტო და იხარეთ უფლის, თქვენი ღმერთის წინაშე შვიდი დღე.
41 . შვიდი დღე იზეიმეთ წელიწადში ეს დღესასწაული უფლისთვის: საუკუნო წესია ეს თქვენს თაობებში; მეშვიდე თვეში იდღესასწაულეთ იგი.
42 . კარვებში იცხოვრეთ შვიდი დღე; ისრაელის ყოველმა მკვიდრმა კარავში იცხოვროს,
43 . რათა იცოდეს თქვენმა შთამომავლობამ, რომ კარვებში დავასახლე ისრაელის ძენი, როცა გამოვიყვანე ეგვიპტის ქვეყნიდან. მე ვარ უფალი, თქვენი ღმერთი”.
44 . და გამოუცხადა მოსემ უფლის დღესასწაულები ისრაელის შვილებს.
1 . და ავიდა მოსე მოაბის ველიდან ნებოს მთაზე, ფისგას მწვერვალზე, რომელიც იერიხოს პირდაპირაა და უჩვენა მას უფალმა გილყადის მთელი ქვეყანა დანამდე;
2 . ნაფთალის მთელი ქვეყანა, ეფრემისა და მენაშეს ქვეყანა და იუდას მთელი ქვეყანა, ზღვის დასასრულამდე;
3 . ნეგები და იერიხოს ველის ტაფობი - პალმების ქალაქი, ცოყარამდე.
4 . უთხრა მას უფალმა: "ეს არის ქვეყანა, რომელიც შევფიცე აბრაჰამს, ისაკსა და იაკობს, შენს შთამომავლობას მივცემ-მეთქი მას. შენი თვალით დაგანახე, მაგრამ ვერ შეხვალ მასში”.
5 . და მოკვდა მოსე, მსახური უფლისა, მოაბის ქვეყანაში, უფლის სიტყვისამებრ.
6 . და დამარხა იგი უფალმა მოაბის ქვეყნის ველზე, ბეთ-ფეღორის პირდაპირ, მაგრამ დღემდე არავინ იცის მისი სამარხი.
7 . ას ოცი წლის იყო მოსე, როცა გარდაიცვალა; თვალთ არ დაჰკლებია და ღონე არ გამოსცლია.
8 . ოცდაათი დღე იგლოვეს მოსე ისრაელის ძეებმა მოაბის ველებზე და დაასრულეს მისთვის გლოვა და ტირილი.
9 . და აღივსო სიბრძნის სულით იეშუა ნავეს ძე, ვინაიდან ხელი დაასხა მას მოსემ და უსმენდნენ მას ისრაელის ძენი და აღასრულეს, რაც უბრძანა უფალმა მოსეს.
10 . აღარ აღმდგარა ისრაელში მოსეს მსგავსი წინასწარმეტყველი, რომელსაც პირისპირ იცნობდა უფალი,
11 . ყველა იმ ნიშნითა და სასწაულით, რომელთა მოსახდენადაც გააგზავნა იგი უფალმა ეგვიპტელთა ქვეყანაში - ფარაონზე, მის მსახურებსა და მთელ მის ქვეყანაზე,
12 . ძლიერი ხელით და ყოველი დიდი სასწაულით, რომელიც მთელი ისრაელის თვალწინ მოიმოქმედა მოსემ.
1 . ჰკითხეს უფალს ისრაელის ძეებმა იეშუას გარდაცვალების შემდეგ: "ჩვენგან პირველი ვინ გავა ქანაანელებთან საომრად?”
2 . თქვა უფალმა: "იუდა გავა; აჰა, მას ჩავუგდე ხელში ის მიწა”.
3 . უთხრა იუდამ სიმონს, თავის ძმას: "გამოდი ჩემთან ქანაანელებთან საომრად, ჩემს წილხვედრში, მე კი შენს წილხვედრში გამოგყვები”. და გაჰყვა სიმონი.
4 . გავიდა იუდა და ხელში ჩაუგდო უფალმა ქანაანელნი და ფერიზელნი, ბეზეკში მოსრა ისინი, ათი ათასი კაცი.
5 . იქ შეხვდნენ ადონი-ბეზეკს, შეებრძოლნენ და მოსრეს ქანაანელნი და ფერიზელნი ბეზეკში,
6 . გაიქცა ადონი-ბეზეკი; დაედევნენ მას, შეიპყრეს და ცერები მოჰკვეთეს ხელ-ფეხზე.
7 . ამბობდა ადონი-ბეზეკი: "ხელ-ფეხზე ცერმოკვეთილი სამოცდაათი მეფე ჩემი მაგიდის ქვეშ აგროვებდა ნარჩენებს; ჩემი ნამოქმედარისამებრ მომაგო ღმერთმა”. წაიყვანეს იგი იერუსალიმში და იქ მოკვდა.
8 . შეებრძოლნენ იუდას ძენი იერუსალიმს, დაიპყრეს და მოსრეს იგი მახვილის პირით, ქალაქი კი ცეცხლს მისცეს.
9 . ამის მერე მთებში, ნეგებსა და დაბლობზე მცხოვრებ ქანაანელებთან საბრძოლველად გავიდნენ იუდას ძენი.
10 . გაილაშქრა იუდამ ხებრონში დამკვიდრებულ ქანაანელებზე; უწინ ხებრონს კირიათ-არბაყი ერქვა; და განგმირეს შეშაი, ახიმანი და თალმაი.
11 . იქიდან დებირის მკვიდრთა წინააღმდეგ გავიდნენ; უწინ დებირს კირიათ-სეფერი ერქვა.
12 . თქვა ხალებმა: "ვინც გაილაშქრებს კირიათ-სეფერზე და დაიპყრობს, ჩემს ასულს, ყაქსას შევრთავ ცოლად”.
13 . და დაიპყრო ქალაქი ღოთენიელმა, ხალების უმცროსი ძმის, კენაზის ძემ და მიათხოვა მას ყაქსა, თავისი ასული.
14 . ერთხელ, ხალებთან მისვლისას, წააქეზა იგი, რომ მინდორი გამოეთხოვა თავისი მამისგან. და როცა ყაქსა სახედრიდან ჩამოხდა, ჰკითხა ხალებმა: "რა გინდა?”
15 . მიუგო: "მომეცი კურთხევა, რაკი ნეგების ურწყავ მიწას მაძლევ, ბარემ წყაროებიც მომეცი”. და მისცა ხალებმა როგორც ზედა, ისე ქვედა წყაროები.
16 . და გამოყვნენ იუდას ძეებს კენიელი ითროს, მოსეს სიმამრის ძენი, პალმების ქალაქიდან იუდას უდაბნოში, რომელიც ყარადის სამხრეთითაა. წავიდნენ და დამკვიდრდნენ იმ ხალხს შორის.
17 . წაჰყვა იუდა სიმონს, თავის ძმას, და მოსრეს ქანაანელნი, ცეფათის მკვიდრნი, ააოხრეს ის ქალაქი და უწოდეს სახელად ხორმა.
18 . დაიპყრო იუდამ ღაზა და მისი შემოგარენი, აშკელონი და მისი შემოგარენი, ყეკრონი და მისი შემოგარენი.
19 . უფალი იყო იუდასთან და დაიმკვიდრა მთა, ხოლო ბარის მკვიდრთა განდევნა ვერ შეძლო, რადგან რკინის ეტლები ჰქონდათ.
20 . მისცეს ხალებს ხებრონი მოსეს ნათქვამისამებრ და ყენაკის სამივე ძე განდევნა იქიდან.
21 . ხოლო იერუსალიმის მკვიდრი იებუსელნი არ განდევნეს ბენიამინის ძეებმა და დღემდე მკვიდრობენ იებუსელნი ბენიამინის ძეთა შორის იერუსალიმში.
22 . შეუტია ბეთელს იოსების სახლმა და უფალი იყო მასთან.
23 . და გააგზავნა იოსების სახლმა მზვერავები ბეთელს; ამ ქალაქს უწინ ლუზი ერქვა.
24 . დაინახეს მზვერავებმა ქალაქიდან გამომავალი კაცი და უთხრეს: "გვიჩვენე როგორ შევიდეთ ამ ქალაქში და წყალობით მოგექცევით”.
25 . უჩვენა ქალაქში შესასვლელი და მოსრეს ქალაქი მახვილის პირით, ხოლო ის კაცი და მთელი მისი ოჯახი გაუშვეს.
26 . წავიდა ეს კაცი ხეთელთა ქვეყანაში, ააშენა ქალაქი და უწოდა მას ლუზი. დღემდე შემორჩა მას ეს სახელი.
27 . არც ბეთ-შეანისა და მისი შემოგარენის, თაყანაქისა და მისი შემოგარენის, დორისა და მისი შემოგარენის, იბლეყამისა და მისი შემოგარენის, მეგიდოსი და მისი შემოგარენის მკვიდრნი განდევნა მენაშემ და ინებეს ქანაანელებმა ამ ქვეყანაში დარჩენა.
28 . როცა გაძლიერდა ისრაელი, თავის მოხარკედ აქცია ქანაანელები, მაგრამ ვერ განდევნა.
29 . არც ეფრემმა აყარა გაზერის მკვიდრი ქანაანელნი და მკვიდრობდნენ ქანაანელები მათ შორის, გაზერში.
30 . არც ზებულონმა განდევნა კიტრონის და ნაჰალალის მკვიდრნი; დარჩნენ ქანაანელნი მათ შორის და იქცნენ მოხარკედ.
31 . არც აშერმა განდევნა ყაქოს და ციდონის, ახლაბის, აქზიბის, ხელბას, აფეკისა და რეხობის მკვიდრნი.
32 . მკვიდრობდა აშერი ქანაანში, ამ ქვეყნის მკვიდრთა შორის, რადგან არ განდევნა ისინი.
33 . ნაფთალმაც არ აყარა ბეთ-შემეშისა და ბეთ-ყანათის მკვიდრნი; ქანაანში, ამ ქვეყნის მკვიდრთა შორის დამკვიდრდა და მოხარკეებად გაიხადა ბეთ-შემეშისა და ბეთ-ყანათის მკვიდრნი.
34 . ავიწროებდნენ ამორელნი დანის ძეებს მთაში, არ აძლევდნენ ბარში ჩასვლის უფლებას.
35 . ამორელებმა კი ხერესის მთაზე ინებეს დამკვიდრება, აიალონსა და შაყალბიმში; მაგრამ დამძიმდა იოსების სახლის ხელი მათზე და მოხარკეებად გაუხდნენ ისინი.
36 . კლდიდან ზემოთ, ყაკრაბიმის მაღლობისკენ იყო ამორელთა საზღვარი.
1 . აი, ის ხალხები, რომლებიც დატოვა უფალმა, რათა მათი მეშვეობით გამოეცადა ყოველი ისრაელიანი, რომელიც ვერ შეესწრო ქანაანელებთან გამართულ ვერც ერთ ომს.
2 . მხოლოდ იმისთვის, რომ სცოდნოდათ ისრაელიანთა შთამომავლებს და ესწავლათ ომი, რის შესახებაც უწინ არაფერი იცოდნენ:
3 . ხუთი ფილისტიმელი მთავარი, ყოველი ქანაანელი, ციდონელი და ხიველი, ლიბანის მთაზე რომ მკვიდრობდნენ, ბაყალ-ხერმონის მთიდან ხამათის მისასვლელამდე.
4 . ისრაელის გამოსაცდელად იყვნენ ისინი, რათა გაცხადებულიყო შეისმენდნენ თუ არა უფლის მცნებებს, მოსეს მეშვეობით რომ ამცნო მათ მამებს.
5 . და დამკვიდრდნენ ისრაელის ძენი ქანაანელთა, ხეთელთა, ამორელთა, ფერიზელთა, ხიველთა და იებუსელთა შორის.
6 . შეირთეს ცოლებად მათი ასულნი, თავიანთი ასულები კი მათ ძეებს მიათხოვეს და ემსახურებოდნენ მათ ღმერთებს.
7 . ბოროტად იქცეოდნენ ისრაელის ძენი უფლის წინაშე: დაივიწყეს უფალი, თავიანთი ღმერთი და ემსახურებოდნენ ბაყალსა და აშერებს.
8 . აღიგზნო უფლის რისხვა ისრაელზე და გადასცა ისინი ქუშან-რიშათაიმს, არამის, შუამდინარეთის მეფეს; რვა წელი ემსახურებოდნენ მას ისრაელის ძენი.
9 . შეჰღაღადეს უფალს ისრაელის ძეებმა და აღუდგინა უფალმა ისრაელიანებს მხსნელი, რომელმაც იხსნა ისინი: ღოთენიელი, ხალების უმცროსი ძმის, კენაზის ძე.
10 . უფლის სული იყო მასზე ისრაელში სამსაჯულოდ. გავიდა საომრად და ხელში ჩაუგდო უფალმა ქუშან-რიშათაიმი, არამის შუამდინარეთის მეფე; და განამტკიცა თავისი ხელი ქუშან-რიშათაიმზე;
11 . დამშვიდდა ქვეყანა ორმოცი წელიწადი; და გარდაიცვალა ღოთენიელი, კენაზის ძე.
12 . კვლავ იწყეს ისრაელიანებმა ბოროტების ჩადენა უფლის წინაშე; და გააძლიერა უფალმა ყეგლონი, მოაბის მეფე, ისრაელის წინააღმდეგ, რადგან ბოროტად იქცეოდნენ უფლის თვალში.
13 . შემოიკრიბა ყეგლონმა ყამონისა და ყამალეკის ძენი, წავიდა, დაამარცხა ისრაელი და დაიპყრო პალმების ქალაქი.
14 . თვრამეტი წელი ემსახურებოდნენ ისრაელიანები ყეგლონს, მოაბის მეფეს;
15 . შეჰღაღადეს უფალს ისრაელის ძეებმა, მოუვლინა მათ უფალმა მხსნელად ეჰუდი, ძე გერასი, ბენიამინის ძისა, ცაცია კაცი; და ძღვენი გაუგზავნეს ისრაელის ძეებმა მისი ხელით ყეგლონს, მოაბის მეფეს.
16 . გაიკეთა ეჰუდმა ორლესული მახვილი, ერთი წყრთა იყო მისი სიგრძე და მოსასხამის ქვეშ, მარჯვენა თეძოზე შეიბა იგი.
17 . და მიართვა ძღვენი ყეგლონს, მოაბის მეფეს; ყეგლონი კი ფრიად ხორცსავსე კაცი იყო.
18 . როგორც კი დაასრულა ძღვენის მირთმევა, მაშინვე გაისტუმრა ძღვენის მზიდველი ხალხი.
19 . მობრუნდა ეჰუდი გილგალის კერპთაგან და უთხრა: "საიდუმლო სიტყვა მაქვს შენთან, მეფეო”. მიუგო: "ჩუმად იყავი!” და გამოვიდა მისგან ყველა იქ მდგომი.
20 . მივიდა მასთან ეჰუდი, ის კი ზემო გრილ ოთახში იჯდა, მხოლოდ თავისთვის რომ ჰქონდა. უთხრა ეჰუდმა: "ღვთის სიტყვა მაქვს შენთან”. და წამოიმართა მეფე სავარძლიდან.
21 . გაიწოდა ეჰუდმა მარცხენა ხელი, იძრო მარჯვენა თეძოზე შებმული მახვილი და აძგერა მუცელში.
22 . ვადიანად შევიდა ხმალი და ქონმა გადაფარა იგი; მუცელშივე ჩაუტოვა მახვილი და გარეთ გამოუვიდა განავალი.
23 . გამოვიდა ეჰუდი ტალანში, გამოიკეტა კარი და ჩარაზა.
24 . მოვიდნენ მისი გამოსვლის შემდეგ მეფის მონები და ჩარაზული დახვდათ ზემო ოთახის კარი; თქვეს: ალბათ მოსასაქმებლადააო საგრილობელ ოთახში ჩაკეტილი.
25 . დიდ ხანს ელოდნენ, ვიდრე არ შეწუხდნენ, მაგრამ არ გაიღო ზემო ოთახის კარი. მაშინ აიღეს გასაღები, გახსნეს კარი და, აჰა, მკვდარი აგდია ძირს მათი ბატონი.
26 . სამშვიდობოს გააღწია ეჰუდმა, ვიდრე გონს მოეგნენ ისინი, გასცდა კერპებს და სეყირში მიიმალა.
27 . მისვლისას ჩაჰბერა რქის საყვირში ეფრემის მთაზე, ჩამოვიდნენ მთიდან ისრაელის ძენი და წინ წაუძღვა მათ.
28 . უთხრა: "მომყევით, რადგან ხელში ჩაგიგდოთ უფალმა თქვენი მტრები, მოაბელნი”. გაჰყვნენ მას, გადაჭრეს იორდანეზე გადასასვლელები მოაბისკენ და არავინ გაატარეს
29 . იმ დროს თითქმის ათი ათასი მოაბელი კაცი მოსრეს, ყველა ძლიერი და მამაცი, არავინ გადარჩენილა.
30 . ასე დამორჩილდნენ იმ დღეს მოაბელნი ისრაელს და ოთხმოცი წლით დამშვიდდა ქვეყანა.
31 . მის შემდეგ იყო შამგარი, ყანათის ძე, რომელმაც ხარის საგმირით მოსრა ექვსასი ფილისტიმელი და იხსნა ისრაელი.
1 . ეჰუდის სიკვდილის შემდეგ კვლავ იწყეს ისრაელის ძეებმა ბოროტის კეთება უფლის წინაშე.
2 . და ხელში ჩაუგდო უფალმა ისინი ქანაანის მეფე იაბინს, რომელიც ხაცორში მეფობდა; მისი მხედართმთავარი კი სისარა იყო, რომელიც ხაროშეთ-გოიმში ცხოვრობდა.
3 . შეჰღაღადეს ისრაელის ძეებმა უფალს, რადგან ცხრაასი რკინის ეტლი ჰქონდა იაბინს და სასტიკად ჩაგრავდა ისრაელის ძეებს ოცი წლის განმავლობაში.
4 . იმჟამად ისრაელის მსაჯული წინასწარმეტყველი ქალი დებორა იყო, ლაფიდოთის ცოლი.
5 . ცხოვრობდა დებორა პალმის ქვეშ, რამასა და ბეთელს შორის, ეფრემის მთაზე და ადიოდნენ მასთან ისრაელის ძენი განსასჯელად.
6 . გაგზავნა კაცები და მოუხმო ბარაკ აბინოყამის ძეს კედეშ-ნაფთალიდან და უთხრა მას: "აი, რა გიბრძანა უფალმა, ისრაელის ღმერთმა: წადი, თან წაიყვანე ათი ათასი კაცი ნაფთალისა და ზებულონის ძეთაგან და დააყენე ისინი თაბორის მთაზე.
7 . ხოლო მე კიშონის ხევთან მოგიყვან სისარას, იაბინის მხედართმთავარს, თავისი ეტლებითა და ურიცხვი ჯარით და ხელში ჩაგაგდებინებ მას”.
8 . უპასუხა ბარაკმა: "თუ წამომყვები, წავალ, თუ არ წამომყვები, არ წავალ”.
9 . უთხრა დებორამ: "ნამდვილად წამოგყვები, მაგრამ იცოდე ის გზა, რომელსაც შენ დაადგები, შენს სადიდებლად არ იქნება, რადგან უფალი ქალის ხელში ჩააგდებს სისარას”. ადგა დებორა და წაჰყვა ბარაკს კედეშში.
10 . მოუხმო ბარაკმა ზებულონსა და ნაფთალს კედეშში, წაიყვანა ათი ათასი კაცი და წაჰყვა დებორაც.
11 . გამოეყო ხებერ კენიელი კენიელებს, მოსეს მოყვრის, ხობაბის ძეებს და გაშალა კარავი ცაყანანიმის მუხამდე, კედეშთან რომ არის.
12 . უთხრეს სისარას, ბარაკ აბინოყამის ძე თაბორის მთაზე იყოო ასული.
13 . და შეკრიბა სისარამ მთელი თავისი ეტლიონი, ცხრაასი რკინის ეტლი და მთელი ხალხი, რომელიც იყო მასთან ხაროშეთ-გოიმიდან კიშონის ხევამდე.
14 . უთხრა დებორამ ბარაკს: "ადექი, რადგან ეს ის დღეა, როცა უფალი ჩაგიგდებს ხელში სისარას; აჰა, უფალი წარგიძღვა წინ”. ჩავიდა ბარაკი თაბორის მთიდან და ათი ათასი კაცი გაჰყვა უკან.
15 . გაანადგურა უფალმა სისარა, მთელი მისი ეტლიონი და მთელი ლაშქარი ბარაკის მახვილის პირით; ჩამოხტა სისარა ეტლიდან და ფეხით გაიქცა.
16 . ხაროშეთ-გოიმამდე სდია ბარაკმა ეტლიონსა და ლაშქარს და მახვილის პირით დაეცა სისარას მთელი ლაშქარი, არავინ გადარჩენილა.
17 . ფეხით გაიქცა სისარა, იაყელის, ხებერ კენიელის ცოლის კარვისკენ, რადგან მშვიდობა იყო ხაცორის მეფე იაბინსა და ხებერ კენიელის სახლს შორის.
18 . გავიდა იაყელი სისარას შესახვედრად და უთხრა: "შემოდი, ბატონო, შემოდი ჩემთან, ნუ გეშინია”. შევიდა სისარა კარავში და ფარდაგის ქვეშ დამალა იგი ქალმა.
19 . უთხრა სისარამ: "დამალევინე ცოტა წყალი, რადგან მწყურია”. მოხსნა იაყელმა რძის ტიკს თავი, დაალევინა და კვლავ გადააფარა ფარდაგი.
20 . უთხრა სისარამ: "კარვის კართან დადექი, თუ გკითხეს, ვინმე ხომ არ არისო მანდ, უპასუხე არა-თქო”.
21 . და აიღო იაყელმა, ხებერის ცოლმა, კარვის პალო და ურო, ფეხაკრეფით მიეპარა სისარას; მოუქნია და ისე ჩაურჭო პალო საფეთქელში, რომ მიწას დააჭედა. ის კი დაღლილი და ღრმად ჩაძინებული მოკვდა.
22 . აჰა, ეძებს ბარაკი სისარას. გავიდა იაყელი მასთან და უთხრა: "მოდი, ის კაცი გაჩვენო, შენ რომ ეძებ”. შევიდა ბარაკი და, აჰა, მკვდარია სისარა, საფეთქელში პალო აქვს ჩარჭობილი.
23 . იმ დღეს დაუმორჩილა ღმერთმა ისრაელის ძეებს იაბინი, ქანაანის მეფე.
24 . თანდათანობით მძიმდებოდა ისრაელის ძეთა ხელი იაბინზე, ქანაანის მეფეზე, ვიდრე სრულად არ გაანადგურეს იგი.
1 . ეგვიპტიდან ისრაელიანთა გამოსვლის ოთხას მეოთხმოცე წელს, ისრაელზე გამეფების მეოთხე წელს, ზივის (მეორე) თვეს, უფლის ტაძრის მშენებლობა დაიწყო სოლომონმა.
2 . ტაძარი, რომელიც მეფე სოლომონმა უფლისთვის ააშენა, სიგრძით სამოცი წყრთა იყო, სიგანით - ოცი და სიმაღლით - ოცდაათი წყრთა.
3 . ტაძრის წინა კარიბჭე ოცი წყრთა იყო სახლის სიგანის შესაბამისად და ათი წყრთა იყო სივრცე სახლის წინ.
4 . შიგნიდან ფართო სარკმელნი გაუკეთა ტაძარს, რომლებიც გარედან ვიწროვდებოდა.
5 . მიადგა სახლის კედლებს სართულები, ტაძრისა და წმიდაის ირგვლივ კედელი შემოარტყა და მის მთელ სიგრძეზე ოთახები ჩააშენა.
6 . გვერდითა მიშენების ქვედა სართული სიგანით ხუთი წყრთა იყო, შუა - ექვსი და ზედა - შვიდი, რადგან სახლს ირგვლივ შვერილი კოჭები ჰქონდა გარედან დატანებული, რომ ტაძრის კედლებს ხარაჩოები არ შეხებოდა.
7 . ტაძარი წინასწარ მოზიდული მთლიანი თლილი ქვებით შენდებოდა; ისე რომ, არც უროს და არც კევრის, არავითარი რკინის იარაღის ხმა არ ისმოდა მშენებლობის დროს.
8 . მიშენების ქვედა სართულის კარი ტაძრის მარჯვენა მხარეს იყო, საიდანაც დახვეული კიბით ადიოდნენ შუა სართულზე, იქიდან კი - მესამე სართულზე.
9 . ააშენა და დაასრულა ტაძარი და კედარის ფიცრებითა და კოჭებით გადახურა.
10 . მთელ ტაძარს მიუშენა სართულები, თითოეულის სიმაღლე ხუთი წყრთა იყო; კედარის ძელებით მიამაგრა სახლს.
11 . გამოეცხადა უფლის სიტყვა სოლომონს:
12 . "აჰა, სახლს აშენებ, მაგრამ თუ ივლი ჩემი წესებისამებრ და აღასრულებ ჩემს დადგენილებებს, დაიცავ ყოველ ჩემს მცნებას და აღასრულებ, მაშინ მეც ავასრულებ ჩემს სიტყვას, რომელიც დავითისთვის, მამაშენისთვის მაქვს ნათქვამი.
13 . დავმკვიდრდები ისრაელიანთა შორის და არ მივატოვებ ჩემს ხალხს - ისრაელს”.
14 . ააშენა ტაძარი სოლომონმა და დაასრულა.
15 . იატაკიდან ჭერამდე კედარის ფიცრები შემოავლო კედლებს ტაძრის შიგნით; ტაძრის იატაკზე კი კვიპაროსის ფიცრები დააგო.
16 . ტაძრის უკანა მხარეს ოცი წყრთის მანძილზე დაბირი მოაწყო წმიდათა წმიდაისთვის და კედარის ფიცრები ააკრა იატაკიდან ჭერამდე.
17 . ტაძრის წინა ნაწილი ორმოცი წყრთა იყო.
18 . სახლის კედარის ფიცრებზე ამოკვეთილი იყო კოკორი და გაფურჩქნული ყვავილები; ყველაფერი კედარისა იყო, ქვა არ ჩანდა.
19 . საწმიდარი ტაძრის შუაგულში, უფლის აღთქმის კიდობნის დასადგმელად გაამზადა.
20 . საწმიდრის შიდა ნაწილი სიგრძით, სიგანით და სიმაღლით ოცი წყრთა იყო; წმიდა ოქროთი მოჭედა იგი; ასევე მოჭედა კედარის სამსხვერპლოც.
21 . შიგნიდან სუფთა ოქროთი მოჭედა სოლომონმა ტაძარი; საწმიდრის წინ ოქროს ჯაჭვები გააბა და ოქროთი მოჭედა.
22 . ოქროთი მოჭედა ტაძარი, მთელი შენობა და საწმიდრის კუთვნილი სამსხვერპლო.
23 . ორი ქერუბი გააკეთა საწმიდარში ზეთისხილის ხისგან, თითო ათი წყრთა იყო.
24 . ხუთი წყრთა იყო ქერუბის ერთი ფრთა და ხუთიც - მეორე; ათი წყრთა იყო ფრთების ერთი ბოლოდან მეორე ბოლომდე.
25 . მეორე ქერუბიც ათი წყრთა იყო; ერთი ზომისა და ერთი სახის იყო ორივე ქერუბი.
26 . სიმაღლე ერთი ქერუბისა ათი წყრთა იყო და ასეთივე იყო მეორე ქერუბიც.
27 . შიდა დარბაზის შუაში დადგა ქერუბები. ფრთები ისე ჰქონდათ გაშლილი ქერუბებს, რომ ერთი ქერუბის ფრთა ერთ კედელს ეხებოდა და მეორესი - მეორე კედელს; შუა ოთახში ერთმანეთს ეხებოდნენ მათი ფრთები.
28 . ოქროთი შემოჭედა ქერუბნი.
29 . ტაძრის ყველა კედელზე, ირგვლივ, ქერუბთა გამოსახულებები, პალმები და გაშლილი ყვავილები იყო გამოკვეთილი, შიგნით და გარეთ.
30 . ტაძრის იატაკი შიგნით და გარეთ ოქროთი მოჭედა.
31 . საწმიდრის შესასვლელში ზეთისხილის ხის კარი ჩააყენა, წირთხლის ხუთწახნაგოვანი ჩარჩოთი.
32 . ზეთისხილის ხის ორ კარზე გამოკვეთა ქერუბები, პალმები და გაშლილი ყვავილები; შემოჭედა და ოქროთი დაფარა ქერუბები და პალმები.
33 . ტაძრის შესასვლელ კარს ზეთისხილის ხის ოთხწახნაგოვანი წირთხლი გაუკეთა.
34 . და კვიპაროსის ხის ორი კარი; ერთი კარის ორივე ფრთა, ისე მეორე კარის ორივე ფრთა ანჯამებზე მოძრაობდა.
35 . ქერუბნი, პალმები, გაშლილი ყვავილები გამოკვეთა მათზე და ოქროთი მოჭედა ჩუქურთმა.
36 . შიდა ეზო თლილი ქვის სამი მწკრივისა და კედარის ძელების მწკრივისგან მოაწყო.
37 . მეოთხე წელს, ზივის თვეში, ჩაუყარა საძირკველი უფლის ტაძარს;
38 . და მეთერთმეტე წელს, ბულის (მერვე) თვეში დაასრულა ტაძრისა და მთელი მისი მოწყობილობის შენება, წინასწარი გეგმის მიხედვით; შვიდ წელს აშენებდა მას.
1 . ოცი წლის იყო ახაზი გამეფებისას და თექვსმეტი წელი იმეფა იერუსალიმში; არ იქცეოდა სწორად უფლის თვალში, მამამისის, დავითისგან განსხვავებით.
2 . ისრაელის მეფეთა გზებით დადიოდა და ბაყალთა ქანდაკებებიც ჩამოასხა.
3 . საკმეველს აკმევდა ბენ-ჰინომის ველზე და ცეცხლში წვავდა თავის ძეებს, იმ წარმართთა საძაგელი წესისამებრ, რომლებიც უფალმა ისრაელის ძეთაგან განდევნა.
4 . სწირავდა და აკმევდა მაღლობებსა და მწვერვალებზე და ყოველი ამწვანებული ხის ქვეშ.
5 . ჩააგდო იგი მისმა უფალმა ღმერთმა არამელთა მეფის ხელში; დაამარცხეს იგი და მრავალ ტყვესთან ერთად დამასკოში მიიყვანეს. გარდა ამისა, ისრაელის მეფის ხელშიც ჩააგდო, რომელმაც სასტიკად დაამარცხა.
6 . ფეკახ რემალიაჰუს ძემ, ისრაელის მეფემ, ერთ დღეში, ას ოცი ათასი იუდეველი ამოხოცა. მამაცი ვაჟკაცები, რადგან მიატოვეს მათ უფალი, თავიანთი მამების ღმერთი.
7 . დახოცა ზიხრიმ, ძლევამოსილმა ეფრემელმა, უფლისწული მაყასიაჰუ, მოურავი ყაზრიკამი და ელკანა, მეფის შემდეგ მეორე კაცი.
8 . დაატყვევეს ისრაელის ძეებმა თავიანთ ძმათაგან ორასი ათასი ქალი, ძე და ასული; დიდძალი ნადავლიც დაიტაცეს და მიიტანეს სამარიაში.
9 . იყო იქ უფლის წინასწარმეტყველი, სახელად ყოდედი. გამოვიდა სამარიაში დაბრუნებული ლაშქრის წინაშე და უთხრა: „აჰა, უფალი, თქვენი მამების ღმერთი განრისხებული იყო იუდაზე, ხელში ჩაგიგდოთ იგი და თქვენც ისეთი სისასტიკით გაჟლიტეთ ისინი, რომ ზეცას მისწვდა ეს.
10 . და ახლა გინდათ, რომ იუდასა და იერუსალიმის შვილები მონებად და მხევლებად გაიხადოთ? განა თქვენ არა გაქვთ დანაშაული უფლის, თქვენი ღმერთის წინაშე?
11 . ისმინეთ ჩემი, დააბრუნეთ ტყვეები, რომლებიც თქვენი მოძმეებისგან წამოასხით; რადგან უფლის რისხვა აღიგზნო თქვენზე”.
12 . ზოგიერთი ეფრემის ძეთა მეთაურთაგან - ყაზარია იეჰოხანანის ძე, ბერექიაჰუ მეშილემოთის ძე, ხიზკიაჰუ შალუმის ძე და ყამასა ხადლაის ძე ბრძოლიდან მოსულთა წინააღმდეგ აღდგა.
13 . უთხრეს მათ: „ტყვეებს აქ ნუ მოიყვანთ, ნუღარ დაუმატებთ ჩვენს ცოდვა-ბრალს ჩვენსავე დანაშაულს უფლის წინაშე; რადგან დიდია ჩვენი ბრალი და ანთია უფლის რისხვა ისრაელზე”.
14 . და დატოვეს შეიარაღებულმა კაცებმა ტყვეები და ნადავლი მთავრებისა და მთელი კრებულის წინაშე.
15 . ადგნენ სახელდებით მოხსენიებული კაცები, მივიდნენ ტყვეებთან და ვინც შიშველი იყო, ნადავლიდან შემოსეს. ფეხზე ჩააცვეს, აჭამეს და ასვეს, ზეთით დაზილეს, დასუსტებულნი სახედრებზე შესვეს; მიიყვანეს იერიხოში, პალმების ქალაქში, მათ მოძმეებთან და დაბრუნდნენ სამარიაში.
16 . იმ დროს გაუგზავნა მეფე ახაზმა წერილი აშურის მეფეებს, რათა დახმარებოდნენ მას.
17 . კვლავ მოდიოდნენ ედომელნი, ხოცავდნენ იუდეველთ და ტყვეებად მიერეკებოდნენ.
18 . ფილისტიმელებიც შეესივნენ დაბლობის ქალაქებსა და იუდას სამხრეთს; დაიპყრეს ბეთ-შემეში, აიალონი და გედეროთი; სოქო, თიმნა და გიმზო თავ-თავისი შემოგარენით და იქ დამკვიდრდნენ.
19 . რადგან დაამდაბლა უფალმა იუდა, ისრაელის მეფის, ახაზის გამო, ვინაიდან გარყვნა მან იუდა და დიდად განარისხა უფალი.
20 . მივიდა მასთან თიგლათ-ფილესერი, აშურის მეფე და დახმარების ნაცვლად კიდევ უფრო შეავიწროვა იგი.
21 . მისცა ახაზმა აშურის მეფეს ხარკი უფლის სახლიდან, მეფისა და მთავართა სახლებიდან, მაგრამ ვერც ამან უშველა.
22 . ამ გაჭირვების დროს უფრო სცოდავდა უფალს მეფე ახაზი.
23 . დამასკოს ღმერთებს სწირავდა მსხვერპლს, რომლებმაც დაღუპეს იგი და ამბობდა: „რადგან ასე შველიან არამის მეფეებს მათი ღმერთები, შევწირავ მათ, იქნებ შემეწიონ”. მაგრამ ისინი იყვნენ მისი და მთელი ისრაელის დამცემი.
24 . მოაგროვა ახაზმა ღვთის სახლის ჭურჭელი და დალეწა. უფლის სახლის კარნი დაკეტა და სამსხვერპლოები გაიკეთა იერუსალიმის თითოეულ კუთხეში.
25 . იუდას ყოველ ქალაქში გააკეთა მაღლობები, რათა უცხო ღმერთებისთვის ეკმია და განარისხა უფალი, თავისი მამების ღმერთი.
26 . დანარჩენი მისი ამბები და ყველა მისი საქმე, პირველი და უკანასკნელი, აღწერილია იუდასა და ისრაელის მეფეთა წიგნში.
27 . განისვენა ახაზმა თავის მამებთან და დაკრძალეს ის ქალაქ იერუსალიმში, თუმცა ისრაელის მეფეთა სამარხში არ მიუსვენებიათ. მის ნაცვლად კი ხიზკიაჰუ, მისი ძე გამეფდა.
1 . და ერთი კაცივით შეიკრიბა მთელი ხალხი იმ მოედანზე, წყლის კარიბჭის წინ რომ იყო, და უთხრეს ეზრა მწიგნობარს, მოეტანა მოსეს რჯულის წიგნი, რომელიც უფალმა მისცა ისრაელს.
2 . მეშვიდე თვის პირველ დღეს გამოიტანა ეზრა მღვდელმა წიგნი კრებულის წინაშე, რომელიც შედგებოდა: მამაკაცებისგან, დედაკაცებისგან და ყველა იმათგან, ვისაც მოსმენისა და გაგების უნარი შესწევდა.
3 . განთიადიდან შუადღემდე კითხულობდა მოედანზე, რომელიც წყლის კარიბჭის წინ იყო, მამაკაცთა, დედაკაცთა და გამგებთა წინაშე; მთელი ხალხის ყურადღება რჯულის წიგნზე იყო მიპყრობილი.
4 . იდგა ეზრა მწიგნობარი ხის კვარცხლბეკზე, რომელიც ამ ამბის გამო გააკეთეს. გვერდში ედგნენ: მათითია, შემა, ყანაია, ურია, ხილკია და ზაქარია - მარჯვნივ, მარცხნივ კი - ფედაია, მიშაელი, მალქია, ხაშუმი, ხაშბადანა, ზაქარია და მეშულამი.
5 . გახსნა ეზრამ წიგნი მთელი ხალხის თვალწინ, რადგან მთელ ხალხზე მაღლა იდგა იგი; და როდესაც გახსნა, მთელი ხალხი წამოდგა ფეხზე.
6 . და აკურთხა ეზრამ უფალი, დიდებული ღმერთი. მთელი ხალხი კი ხელაპყრობილი პასუხობდა "ამინ! ამინ!” და თაყვანს სცემდა უფალს პირქვე დამხობილი.
7 . იეშუა, ბანი, შერებია, იამინი, ყაკუბი, შაბთაი, ჰოდია, მაყასეია, კელიტა, ყაზარია, იოზაბადი, ხანანი, ფელაია და ლევიანები განუმარტავდნენ ხალხს რჯულს, ხალხი კი იდგა თავის ადგილზე.
8 . გარკვევით კითხულობდნენ ისინი წიგნს, ღმერთის რჯულს, განმარტავდნენ და ხალხიც იგებდა წაკითხულს.
9 . ნეემია განმგებელმა, ეზრა მღვდელმა და მწიგნობარმა და ლევიანებმა, ხალხს რომ მოძღვრავდნენ, უთხრეს მთელ ხალხს: "ეს დღე წმიდაა უფლისთვის, თქვენი ღმერთისთვის - ნუ გლოვობთ და ნუ ტირით!” რადგან მთელი ხალხი ტიროდა, რჯულის სიტყვების მოსმენისას.
10 . უთხრა: "წადით, ჭამეთ ცხიმიანი და დალიეთ ტკბილი, ნაწილი კი იმათ გაუგზავნეთ, ვისაც არაფერი მოუმზადებია, რადგან ეს დღე წმიდაა ჩვენი უფლისთვის; ნუ ინაღვლებთ, რადგან უფლის სიხარული თქვენი ძალაა”.
11 . ლევიანებიც ამშვიდებდნენ მთელ ხალხს ამ სიტყვებით: "დაწყნარდით, რადგან წმიდაა ეს დღე და ნუ ნაღვლობთ”.
12 . წავიდა მთელი ხალხი საჭმელად და სასმელად, წილობების გასაგზავნად და დიდი ზეიმის აღსანიშნავად, ვინაიდან გაიგეს ის სიტყვები, რომლებიც განუცხადეს მათ.
13 . მეორე დღეს ეზრა მწიგნობართან შეიკრიბნენ მთელი ხალხის მამისსახლთა თავკაცები, მღვდლები და ლევიანები, რათა ჩასწვდომოდნენ რჯულის სიტყვებს.
14 . აღმოაჩინეს რჯულში დაწერილი, როგორ ამცნო უფალმა თავის ხალხს მოსეს მეშვეობით, რომ ისრაელის ძეებს კარვებში უნდა ეცხოვრათ მეშვიდე თვის დღესასწაულზე.
15 . ისინიც ადგნენ, გამოაცხადეს და ხმა გაავრცელეს ყველა ქალაქსა და იერუსალიმში: "გადით მთაზე და მოიტანეთ ზეთისხილის რტოები, ნაძვის ხის რტოები, პალმისა და სხვა ხეების რტოები კარვების გასაკეთებლად, დაწერილის მიხედვით”.
16 . გავიდა ხალხი, მოიტანეს და გაიკეთეს კარვები, თითოეულმა თავის ბანზე, თავის ეზოში, ღვთის სახლის ეზოებში, წყლის კარიბჭის მოედანზე და ეფრემის კარიბჭის მოედანზე.
17 . კარვები გაიკეთა ტყვეობიდან დაბრუნებულმა მთელმა კრებულმა და ცხოვრობდნენ მათში, რადგან იეშუა ნავეს ძის დღეებიდან ამ დღემდე არ გაუკეთებიათ ასე ისრაელის ძეთ. და იყო ფრიად დიდი სიხარული.
18 . კითხულობდა ეზრა ღმერთის რჯულის წიგნს ყოველდღე, პირველი დღიდან უკანასკნელ დღემდე. შვიდი დღე იზეიმეს დღესასწაული, მერვე დღეს კი შეკრება ჰქონდათ წესისამებრ.
1 . ფსალმუნი. გალობა შაბათის დღისათვის. კარგია ვადიდოთ უფალი და გუგალობოთ შენს სახელს, უზენაესო!
2 . გაუწყოთ დილდილობით შენი წყალობა და ჭეშმარიტება შენი ღამღამობით.
3 . ათსიმიანზე და ჩანგზე, გალობით - ქნარზე.
4 . რაკი გამამხიარულე, უფალო, შენი ნამოქმედარით, შენთა ხელთა ნასაქმარს ვუგალობებ.
5 . რაოდენ დიდია შენი საქმეები, უფალო, ფრიად ღრმაა შენი ზრახვები.
6 . უგუნური კაცი ვერ შეიცნობს და უმეცარი ვერ გაიგებს ამას,
7 . როცა ბოროტნი აყვავდებიან ბალახივით და აღორძინდება ყველა - მოქმედი სიმრუდისა, რომ დაიღუპონ საუკუნოდ.
8 . ხოლო შენ მაღალი ხარ მარადჟამს, უფალო!
9 . რადგანაც, აგერ, შენი მტრები, უფალო, რადგანაც, აგერ, შენი მტრები იღუპებიან, განიბნევიან ყველანი - სიმრუდის მოქმედნი.
10 . მოამაღლებ რქას ჩემსას მარტორქის რქისებრ, ცხებული ვარ ხასხასა ზეთით.
11 . უჭვრეტს ჩემი თვალი ჩემს მტრებს, ჩემს წინააღმდეგ აღმდგარ ბოროტმოქმედებზე გაიგონებენ ჩემი ყურები.
12 . წმიდანი ფინიკივით გაიფურჩქნება, ლიბანის კედარივით წამოიმართება.
13 . უფლის სახლში დარგულნი, ჩვენი ღმერთის ეზოებში აყვავდებიან;
14 . სიბერეშიც გამოიღებენ ნაყოფს - წვნიანსა და ხასხასას.
15 . რათა განვაცხადო, რომ მართალია უფალი, ჩემი საყრდენი, და არ არის მასში უსამართლობა.
1 . მობრუნდი, მობრუნდი სულამით, მობრუნდი, მობრუნდი, რათა ხელახლა გიხილოთ! რად უნდა უცქიროთ სულამითს, როგორც მახანაიმის ფერხულს?
2 . როგორ დაამშვენეს შენი ტერფები სანდლებმა, დიდებულთა ასულო, ოსტატის ნახელავი სამკაულივითაა შენი თეძოების სიმრგვალე.
3 . შენი ჭიპი მრგვალი თასია, რომელსაც არ მოჰკლებია შეზავებული ღვინო; შენი მუცელი ხორბლის ხვავია შროშანებით გარშემორტყმული.
4 . შენი მკერდი - ორი ნუკრი, ტყუპი ქურციკი.
5 . შენი ყელი კოშკია სპილოს ძვლისა, თვალები ხეშბონის აუზებია ბათ-რაბიმის ბჭესთან, ცხვირი კოშკია ლიბანისა, დამასკოსკენ მიმართული!
6 . ქარმელივით გამშვენებს თავი შენი; ნაწნავნი შენს თავზე, როგორც ძოწეული, მოხიბლეს მეფე შენმა კულულებმა.
7 . რა მშვენიერი და საწადელი ხარ, საყვარელო და სანატრელო, შენი სიტკბოებით
8 . ფინიკივით აშოლტილო, მტევნებს მიგიგავს მკერდი!
9 . ვთქვი, ავცოცდები-მეთქი ფინიკზე, მოვეჭიდები მის კუნწულებს; დაე, ვაზის მტევნებივით იყოს შენი მკერდი და ვაშლის სურნელივით - შენი ამონასუნთქი.
10 . ბაგე შენი, საუკეთესო ღვინოა; ლაღად რომ მირაკრაკებს ჩემი მიჯნურისთვის, ბაგეთა დამატკბობელი!
11 . მე ჩემს მიჯნურს ვეკუთვნი და ჩემსკენაა წადილი მისი.
12 . მოდი, ჩემო მიჯნურო, ველად გავიდეთ, სოფლებში გავითენოთ.
13 . ადრიანად გავიდეთ ვენახებში, ვნახოთ, თუ იფეთქა ვაზმა, კვირტი თუ გაიფურჩქნა, თუ აყვავდა ბროწეული. ჩემს ალერსს იქ მოგიძღვნი!
14 . სურნელება მოაფრქვიეს მანდრაგორებმა, რჩეული ხილია ჩვენს ზღურბლთან, ახალიც და ძველიც - შენთვის შევინახე ჩემო მიჯნურო!
1 . განაჩენი ეგვიპტისა: ნახეთ, უფალი ამხედრებულა სწრაფ ღრუბელზე, რათა მიქროლდეს ეგვიპტეში; ათრთოლდებიან ეგვიპტის კერპები მის წინაშე და დადნება ეგვიპტის გული მის წიაღში.
2 . "დაჩრდილავენ ეგვიპტელნი ეგვიპტელთ და შეებრძოლება თითოეული თავის ძმასა და მოყვასს, ქალაქი - ქალაქს, სამეფო - სამეფოს.
3 . სული დაელევა ეგვიპტეს მის წიაღში; წახდება მათი განზრახვა; დაეკითხებიან კერპებს, მომნუსხველებს, მესულთანეებს და ჯადოქრებს;
4 . სასტიკი ბატონის ხელში ჩავაგდებ ეგვიპტელთ და ძლიერი მეფე იქნება მათი ხელისუფალი”. - ამბობს უფალი, ცაბაოთ ღმერთი.
5 . ამოშრება წყალი ზღვიდან, დაიწრიტება მდინარე და დაშრება.
6 . ამყრალდებიან მდინარეები, დაწვრილდება და დაშრება ეგვიპტის ნაკადულები, გახმება ლერწამი და ლელი.
7 . მოშიშვლდება ნილოსის ნაპირები, სანაპირო და მთელი ნათესები გახმება, გადაიბუგება და აღარ იქნება.
8 . იგლოვებენ მეთევზენი, იდარდებენ მდინარეში ანკესის მსროლელნი, ივაგლახებენ წყლის ზედაპირზე ბადეების გამშლელნი.
9 . გაწბილდებიან სელის მჩეჩავნი და თეთრი ტილოს მქსოველნი.
10 . ეგვიპტის სვეტები დაიმსხვრევა და დაქირავებულ მუშებს სული დაუმწუხრდებათ.
11 . გამოსულელდნენ ცოყანის მთავარნი, ფარაონის ბრძენკაცთა რჩევა უგუნურებად იქცა! როგორღა ეტყვით ფარაონს: ბრძენთა ნაშიერი ვარო, ძე უძველესი მეფეებისა?
12 . მაშ, სად არიან შენი ბრძენნი? იქნებ გაგიგონ, რას უპირებს ცაბაოთ უფალი ეგვიპტეს?
13 . სულელურად მოიქცნენ ცოყანის მთავარნი, მოტყუებულნი არიან ნოფის მთავარნი; მათ აცდუნეს ეგვიპტე - ქვაკუთხედი თავიანთი კვერთხისა.
14 . უფალმა შეურია მაცდური სული მის წიაღში და აცდუნეს ეგვიპტე ყველა საქმეში; მთვრალივით გორაობს საკუთარ ნარწყევში.
15 . არც არა იქნება საქმე ეგვიპტეში, რომელსაც მისი თავი ან კუდი, ფინიკი ან ლელქაში გააკეთებს.
16 . ქალებს დაემსგავსებიან იმ დღეს ეგვიპტელნი; დაფრთხებიან და შეძრწუნდებიან ცაბაოთ უფლის ხელის გამო, მათ რომ მოუქნევს.
17 . თავზარდამცემი იქნება იუდას მიწა ეგვიპტისთვის; ყველას, ვისაც გაახსენდება, ააკანკალებს ცაბაოთ უფლის განაჩენი, რასაც გამოიტანს მასზე.
18 . იმ დღეს ეგვიპტის ქვეყანაში ხუთი ქალაქი ილაპარაკებს ქანაანის ენაზე და დაიფიცებს ცაბაოთ უფალს. ერთ-ერთს დამხობის ქალაქს უწოდებენ.
19 . იმ დღეს უფლის სამსხვერპლო იქნება ეგვიპტის ქვეყნის შუაგულში და უფლის სვეტი - მის საზღვართან.
20 . და იქნება ეს ნიშნად და ცაბაოთ უფლის მოწმობად ეგვიპტის ქვეყანაში, როდესაც შეჰღაღადებენ ისინი უფალს შემჭირვებელთა გამო, გამოუგზავნის მხსნელსა და ქომაგს, რომელიც გადაარჩენს მათ.
21 . გამოეცხადება უფალი ეგვიპტეს და შეიცნობენ უფალს იმ დღეს ეგვიპტელნი, მოიტანენ შესაწირსა და ძღვენს, აღთქმას დაუდებენ უფალს და შეუსრულებენ.
22 . დალახვრავს ეგვიპტეს უფალი, განსაკურნად მოიქცევიან უფლისკენ, შეისმენს მათ ვედრებას და განკურნავს.
23 . იმ დღეს ფართო გზა გაიჭრება ეგვიპტიდან აშურში და მოვლენ აშურელნი ეგვიპტეში და ეგვიპტელნი აშურში; ეგვიპტელნი აშურელებთან ერთად მოემსახურებიან უფალს.
24 . იმ დღეს ისრაელი მესამე მოკავშირე იქნება ეგვიპტისა და აშურისა; კურთხევად იქნებიან ისინი ქვეყნიერების შუაგულში.
25 . რადგან ასე აკურთხა ცაბაოთ უფალმა: "კურთხეულ იყოს ეგვიპტე - ჩემი ხალხი, აშური - ჩემი ხელით შექმნილი და ისრაელი - ჩემი სამკვიდრო”.
1 . ჩვენი დევნილობის ოცდამეხუთე წელს, წლის დასაწყისში, თვის მეათე დღეს, ქალაქის დაცემის მეთოთხმეტე წელს, ზუსტად იმ დღეს იყო, რომ უფლის ხელმა მიმიყვანა იქ.
2 . ღვთიურ ხილვაში მიმიყვანა ისრაელის ქვეყანაში და ძალიან მაღალ მთაზე დამაყენა, იქ, სადაც სამხრეთით ქალაქის მსგავსი იყო აშენებული.
3 . მიმიყვანა და, აჰა, კაცის მსგავსი, თითქოს სპილენძის შესახედაობა ჰქონდა, ხელში საზომი ლერწამი ეჭირა; კარიბჭეში იდგა.
4 . მელაპარაკა კაცის მსგავსი: "ძეო კაცისავ! შენი თვალით იხილე და ყურით მოისმინე, გული დაუდე ყოველივეს, რასაც გაჩვენებ, რადგან ამისთვის ხარ აქ მოყვანილი; ყველაფერი, რასაც ნახავ, ისრაელის სახლს გამოუცხადე.
5 . და, აჰა, გალავანია ტაძრის ირგვლივ, გარედან; იმ კაცს ხელთ საზომი ლერწამი აქვს ექვსი წყრთისა, წყრთაში კი მტკაველია. გაზომა სიგანე შენობისა - ერთი ლერწამი, სიმაღლე - ერთი ლერწამი.
6 . მივიდა კარიბჭესთან, აღმოსავლეთის გზისკენ რომ იყო მიმართული, ავიდა მის საფეხურებზე და გაზომა კარიბჭის წირთხლი - ერთი ლერწამი სიგანე, მეორე წირთხლი - ერთი ლერწამი სიგანე.
7 . საგუშაგო კელია - ერთი ლერწამი სიგრძე და ერთი ლერწამი სიგანე; საგუშაგო კელიებს შორის - ხუთი წყრთა; კარიბჭის წირთხლი, ახლოს რომ იყო კარიბჭის აივანთან - ერთი ლერწამი.
8 . გაზომა კარიბჭის დერეფანი ტაძრის წინ - ერთი ლერწამი.
9 . გაზომა კარიბჭის დერეფანი - რვა წყრთა, მისი საყრდენები - ორი წყრთა; კარიბჭის დერეფანი - რვა წყრთა და მისი სვეტები - ორი წყრთა; და კარიბჭის დერეფანი ტაძრის წინ.
10 . კარიბჭის სადარაჯო კელიები აღმოსავლეთიდან - სამი ერთ მხარეს, სამიც - მეორე მხარეს; სამივეს ერთი ზომა ჰქონდა, ერთი ზომისა იყო საყრდენებიც, ორივე მხრიდან.
11 . გაზომა კარიბჭის შესასვლელის სიგანე - ათი წყრთა, შესასვლელის სიგრძე - ცამეტი წყრთა;
12 . ზღვარი სადარაჯო კელიების წინ - ერთი წყრთა, ერთი წყრთაც - მეორე მხრიდან; ამ სადარაჯო კელიებს ექვსი წყრთა ერთი მხრიდან ჰქონდათ და ექვსი წყრთა - მეორე მხრიდან.
13 . გაზომა კარიბჭე ერთი სადარაჯო კელიის სახურავიდან მეორეს სახურავამდე; სიგანე - ოცდახუთი წყრთა, შესასვლელიდან შესასვლელამდე.
14 . სამოცი წყრთა გამოუვიდა საყრდენები; კარიბჭის შიგნით, ეზოს გარშემო სვეტები.
15 . შემოსასვლელი კარიბჭის ზღურბლიდან შიდა კარიბჭის აივნის ზღურბლამდე - ორმოცდაათი წყრთა.
16 . სარკმლები იყო სადარაჯო კელიებისა და მათი წირთხლებისკენ, კარიბჭის შიგნით, ირგვლივ; დერეფანსაც სარკმლები ჰქონდა შიგნით, ყოველი მხრიდან, საყრდენებზე კი - პალმები.
17 . შემიყვანა გარე ეზოში და ვნახე ოთახები და ქვაფენილი, ეზოს ირგვლივ დაგებული, ოცდაათი ოთახი ამ ქვაფენილზე.
18 . ქვაფენილი კარიბჭეთა გვერდებზე იყო, კარიბჭეთა სიგრძის შესაბამისად. ეს ქვედა ქვაფენილი იყო.
19 . გაზომა სიგანე ქვემო კარიბჭის წინიდან შიდა ეზოს გარე მხარემდე - ასი წყრთა აღმოსავლეთით და ჩრდილოეთით.
20 . ჩრდილოეთისკენ მიმართული გარე ეზოს კარიბჭეც გაზომა, მისი სიგრძე და სიგანე.
21 . თავისი გვერდითა ოთახებით: სამი - ერთი მხრიდან და სამიც - მეორე მხრიდან; სამი საყრდენი თავისი დერეფნებით, რომლებიც იმავე ზომისა იყო, რაც პირველი კარ
22 . მათი სარკმლები, დერეფნები და პალმები იგივე ზომისა იყო, აღმოსავლეთისკენ მიმართულ კარიბჭეს რომ ჰქონდა; შვიდსაფეხურიანი ასასვლელი თავ-თავისი დერეფნებით მათ წინ.
23 . შიდა ეზოს კარიბჭე - ჩრდილოეთის მოპირდაპირედ, მეორე კარიბჭე - აღმოსავლეთის მოპირდაპირედ; გადაზომა კარიბჭიდან კარიბჭემდე - ასი წყრთა.
24 . წამიყვანა სამხრეთისკენ და დავინახე სამხრეთ კარიბჭე. გადაზომა მისი საყრდენები და დერეფნები - იგივე ზომისა იყო, რაც სხვა კარიბჭეებს ჰქონდა.
25 . სარკმლები ჰქონდა ირგვლივ მას და მის დერეფნებს, სხვა სარკმლების მსგავსად. ორმოცდაათი წყრთა სიგრძე და ოცდახუთი წყრთა სიგანე.
26 . შვიდსაფეხურიანი ასასვლელი ჰქონდა, წინ - დერეფნები და თითო პალმა საყრდენებზე, სათითაო ორივე მხრიდან.
27 . შიდა ეზოშიც იყო სამხრეთ კარიბჭე; გადაზომა იმ კარიბჭიდან მეორე კარიბჭემდე სამხრეთით - ასი წყრთა.
28 . სამხრეთის კარიბჭით შემიყვანა შიდა ეზოში, გადაზომა სამხრეთის კარიბჭე და იგივე ზომა გამოუვიდა.
29 . გვერდითა ოთახები, საყრდენები და დერეფნები - იგივე ზომისა, მას და მის დერეფნებს ირგვლივ სარკმლები ჰქონდა, ორმოცდაათი წყრთა სიგრძე, ოცდახუთი წყრთა სიგანე.
30 . დერეფნები ჰქონდა ეზოს ირგვლივ, ოცდახუთი წყრთის სიგრძეზე და ხუთი წყრთის სიგანეზე.
31 . დერეფნები გარე ეზოსკენ გადიოდა; საყრდენებზე პალმები იყო მოხატული და რვასაფეხურიანი ასასვლელი ჰქონდა.
32 . შიდა ეზოში აღმოსავლეთისკენ შემიყვანა, გაზომა კარიბჭე და იმავე ზომისა იყო.
33 . გვერდითა ოთახები, საყრდენები და დერეფნები - იმავე ზომებისა; სარკმლები ჰქონდა ირგვლივ მას და მის დერეფნებს, ორმოცდაათი წყრთა სიგრძე, ოცდახუთი წყრთა სიგანე.
34 . დერეფნები გარე ეზოსკენ გადიოდა; საყრდენები თითოეულ მხარეზე პალმებით იყო მოხატული, რვასაფეხურიანი ასასვლელი ჰქონდა.
35 . შემიყვანა შიდა ეზოში ჩრდილოეთის კარიბჭისკენ, გაზომა და იმავე ზომისა იყო.
36 . მისი გვერდითა ოთახები, საყრდენები და დერეფნები - იმავე ზომებისა; სარკმლები ჰქონდა ირგვლივ მას და მის დერეფნებს, ორმოცდაათი წყრთა სიგრძე, ოცდახუთი წყრთა სიგანე.
37 . საყრდენები გარე ეზოსკენ იყო მიმართული, პალმებით იყო მოხატული ორივე მხრიდან; რვასაფეხურიანი ასასვლელი ჰქონდა.
38 . იქვე იყო სენაკი, შესასვლელით კარიბჭის საყრდენებთან; იქ ასუფთავებენ სრულადდასაწველ მსხვერპლს.
39 . კარიბჭის დერეფანში ერთი მხრიდან ორი მაგიდა იდგა, ორიც - მეორე მხრიდან, სრულადდასაწველის, ცოდვისა და დანაშაულის გამოსასყიდად შესაწირის დასაკლავი.
40 . გარე გვერდზე, ჩრდილო კარიბჭის შესასვლელისკენ ასასვლელში, ორი მაგიდა იდგა. კარიბჭის დერეფნის მეორე გვერდზეც - ორი მაგიდა.
41 . ოთხი მაგიდა ერთი მხრიდან და ოთხი მაგიდა - მეორე მხრიდან კარიბჭის მხარეზე: სულ რვა მაგიდა, რომლებზეც მსხვერპლი უნდა დაეკლათ.
42 . ოთხი მაგიდა გამოთლილი ქვისგან სრულადდასაწველისთვის; ერთნახევარი წყრთა სიგრძე, ერთნახევარი სიგანე, სიმაღლე ერთი წყრთა. სრულადდასაწველი და სხვა მსხვერპლების დასაკლავი იარაღის დასაწყობად.
43 . მტკაველიანი კაუჭები, გარშემო მიმაგრებული; მაგიდებზე კი - შემონაწირთა ხორცი.
44 . შიდა კარიბჭის გარეთ მგალობელთა სენაკები იყო, შიდა ეზოში, ჩრდილოეთის კარიბჭის გვერდით; ერთი სამხრეთისკენ იყო მიმართული, მეორე კი, სამხრეთ კარიბჭის გვერდზე, ჩრდილოეთისკენ.
45 . მითხრა: ეს ოთახი, რომელიც სამხრეთისკენაა მიმართული, ტაძრის მსახური მღვდლებისთვისაა.
46 . სენაკი, რომელიც ჩრდილოეთისკენ იყო მიმართული, მღვდლებისთვისაა, რომლებიც სამსხვერპლოს სამსახურს ასრულებენ; ესენი ცადოკის ძენი იყვნენ, ლევის ძეთაგან, უფალთან მიახლოების უფლების მქონენი, რომ მომსახურებოდნენ მას.
47 . გაზომა ოთხკუთხედი ეზო: სიგრძე ასი წყრთა, სიგანე ასი წყრთა; სამსხვერპლო იყო ტაძრის წინ.
48 . მიმიყვანა ტაძრის დერეფანთან, გადაზომა დერეფნის საყრდენები: ხუთი წყრთა ერთი მხრიდან, ხუთი წყრთა მეორე მხრიდან; კარიბჭის სიგანე: სამი წყრთა ერთი მხრიდან, სამი წყრთა მეორე მხრიდან.
49 . დერეფნის სიგრძე ოცი წყრთა იყო, სიგანე - თერთმეტი წყრთა; ათი საფეხურით ადიან მასზე. იქვე საყრდენები იყო, ერთი - ერთი მხრიდან, მეორე - მეორე მხრიდან.
1 . მიმიყვანა ტაძართან და სვეტები გაზომა: სიგანე ექვსი წყრთა იყო ერთ მხარეს და სიგანე ექვსი წყრთა - მეორე მხარეს; ეს იყო იმ კარვის სიგანე.
2 . შესასვლელის სიგანე - ათი წყრთა; შესასვლელის გვერდები - ხუთი წყრთა ერთ მხარეს, ხუთი წყრთა - მეორე მხარეს; გაზომა მისი სიგრძე და ორმოცი წყრთა იყო, სიგანე - ოცი წყრთა.
3 . შიგნით შევიდა და შესასვლელის გვერდითი სვეტი გაზომა: ორი წყრთა, შესასვლელი - ექვსი წყრთა სიმაღლეში, ხოლო სიგანე - შვიდი წყრთა.
4 . გაზომა მისი სიგრძე: ოცი წყრთა, სიგანე - ოცი წყრთა ტაძრის წინ. მითხრა: "ეს წმიდათა წმიდაა”.
5 . შემდეგ ტაძრის კედელი გაზომა - ექვსი წყრთა, გვერდითი ოთახის სიგანე - ოთხი წყრთა, ტაძრის ირგვლივ.
6 . გვერდითი ოთახები ერთმანეთის ზემოთ იყო, სამ სართულად, ოცდაათი ოთახი თითო სართულზე; კედლამდე აღწევდნენ, სახლს რომ ჰქონდა ირგვლივ ოთახებისთვის, ერთმანეთი რომ გაემაგრებინათ და ტაძრის კედელს არ დაყრდნობოდნენ.
7 . ფართოვდებოდა და იხვეოდა მაღლა მიმავალი საფეხურები გვერდითა ოთახებისკენ, რადგან ტაძრის დახვეული საფეხურები მიიწევდნენ მაღლა-მაღლა, ტაძრის ირგვლივ; ამიტომ განიერდებოდა ტაძრის სიმაღლის კვალობაზე და ამგვარად, ქვედა სართულიდან ზედაზე ადიოდნენ შუა სართულის საშუალებით.
8 . დავინახე, რომ სახლს შემაღლებული ბაქანი ჰქონდა ირგვლივ; გვერდითი ოთახების საძირკველი სრული ექვსი წყრთა იყო.
9 . კედლის სიგანე, გვერდითა ოთახებს რომ ჰქონდა, გარედან ხუთი წყრთა იყო, ხოლო ღია სივრცე ოთახებს შორის სახლს ეკუთვნოდა.
10 . ოთახებს შორის მანძილი ოცი წყრთა იყო ტაძრის ირგვლივ.
11 . გვერდითი ოთახიდან ცარიელ ადგილზე იყო გასასვლელი: ერთი გასასვლელი ჩრდილოეთით და ერთი გასასვლელი სამხრეთით; ცარიელი ადგილის სიგანე ხუთი წყრთა იყო ირგვლივ.
12 . შენობას, რომელიც შემოკავებული ადგილის წინ იდგა დასავლეთის მხარეს, სიგანე სამოცდაათი წყრთა ჰქონდა. შენობის კედლის სიგანე ხუთი წყრთა იყო ირგვლივ, სიგრძე - ოთხმოცდაათი წყრთა.
13 . გაზომა ტაძრის სიგრძე: ასი წყრთა, შემოკავებული ადგილი თავისი შენობებით და მისი კედლები: სიგრძით - ასი წყრთა.
14 . ტაძრის წინა ნაწილისა და შემოკავებული ადგილის სიგანე აღმოსავლეთით - ასი წყრთა.
15 . გაზომა შენობის სიგრძე შემოკავებული ადგილის პირდაპირ, რომელიც მის უკან იყო და მისი დერეფნები ორივე მხარეს - ასი წყრთა; ასევე შიდა ტაძარი და ეზოს დერეფნები,
16 . ზღურბლები, ცხაურიანი სარკმლები და დერეფნები ირგვლივ სამივე ზღურბლის წინ - ხით მოპირკეთებული, მიწიდან სარკმლებამდე; სარკმლები დახშული იყო.
17 . შესასვლელის თავზე, შიდა სახლამდე და გარეთ, მთელ კედელზე ირგვლივ, შიგნით და გარეთ ყველაფერი მოჩუქურთმებული იყო.
18 . ამოკვეთილი იყო ქერუბები და პალმები; ქერუბსა და ქერუბს შორის პალმა იყო. ყოველ ქერუბს ორი სახე ჰქონდა:
19 . ადამიანის სახე პალმისკენ იყო მიმართული, ლომის ბოკვერის სახე პალმისკენ იყო მიმართული მეორე მხარეს. ასე იყო ამოკვეთილი მთელ სახლში, ირგვლივ.
20 . მიწიდან შესასვლელის თავამდე ქერუბები და პალმები იყო ამოკვეთილი; ასევე ტაძრის კედლებზეც.
21 . ტაძრის კარის წირთხლები ოთხკუთხედი იყო, ისეთივე როგორც საწმიდრის; სხვა წირთხლების მსგავსი იყო.
22 . ხის სამსხვერპლოს სიმაღლე სამი წყრთა ჰქონდა, სიგრძე - ორი წყრთა. მისი კუთხეები, კვარცხლბეკი და კედლები ხისა იყო; მითხრა: "ეს ტაბლაა, რომელიც უფლის წინაშეა”.
23 . ორ-ორი კარი ჰქონდა ტაძარს და საწმიდარს.
24 . ორი ფრთა ჰქონდა თითო კარს, ორი მოტრიალე ფრთა; ორი ერთი კარისთვის და ორიც მეორე კარისთვის.
25 . ამოკვეთილი იყო მათზე, ტაძრის კარებზე, ქერუბები და პალმები ისევე, როგორც კედლებზე იყო ამოკვეთილი; ხის ზღურბლი იყო დერეფნის წინ, გარეთ.
26 . ცხაურიანი სარკმლები და პალმები იყო ამოკვეთილი ორივე მხრიდან დერეფნის გვერდებზე. ასეთი იყო ტაძრის გვერდითი ოთახები და ზღურბლები.
1 . უფლის სიტყვა, რომელიც იყო იოელ ფეთუელის ძის მიმართ.
2 . ისმინეთ ეს, უხუცესებო! გაიგონეთ, ქვეყნის ყველა მკვიდრნო. თუ მომხდარა ასეთი რამ თქვენს დღეებში ან თქვენი მამების დღეებში?
3 . ამაზე უამბეთ თქვენს შვილებს, თქვენმა შვილებმა - თავიანთ შვილებს, მათმა შვილებმა - შემდეგ თაობას.
4 . რაც მუხლუხოს გადაურჩა, კალიამ შეჭამა; რაც კალიას გადაურჩა, კუტკალიამ შეჭამა; რაც კუტკალიას გადაურჩა, ბოცომკალმა შეჭამა.
5 . გაიღვიძეთ, ლოთებო, და იტირეთ ღვინის მსმელნო! ივალალეთ ტკბილ ღვინოზე, ბაგიდან რომ მოგწყვიტეს.
6 . რადგან ხალხი შემოესია ჩემს ქვეყანას, ძლიერი და ურიცხვი. მისი კბილები ლომის კბილებია, ეშვები ძუ ლომისა აქვს.
7 . მან ააოხრა ჩემი ვენახი, გააჩანაგა ლეღვის ხეები; ქერქი გააძრო და გადაყარა, ტოტები გაუთეთრდა.
8 . იტირე ძაძებშემოსილი ქალწულივით, თავისი სიქალწულის ნეფეს რომ დასტირის.
9 . მოწყდა პურეულის შესაწირი და საღვრელი უფლის სახლიდან, გოდებენ მღვდელნი, უფლის მსახურნი.
10 . მინდვრები გაჩანაგდა, გლოვობს მიწა, ვინაიდან ხორბალი გაოხრდა, მაჭარი გაშრა, გახმა ზეთისხილი.
11 . შერცხვნენ მიწათმოქმედნი, მოთქვამენ ხორბალზე და ქერზე, რადგან განადგურდა სამკალი.
12 . გახმა ვენახი და დაჭკნა ლეღვი. გაქრა ბროწეული, ფინიკი და ვაშლი, მინდვრის ყველა ხე გახმა; სიხარული დაუჭკნა ადამის ძეებს.
13 . ძაძით შეიმოსეთ და იგლოვეთ, მღვდლებო! ივალალეთ, სამსხვერპლოს მსახურებო! მოდით, ძაძებში გაათიეთ ღამე, ჩემი ღმერთის მსახურნო, რადგან შეწყდა თქვენი ღმერთის სახლში შესაწირი და საღვრელი.
14 . მარხვა დათქვით და საყოველთაო შეკრება გამოაცხადეთ. შეკრიბეთ უხუცესნი და ქვეყნის ყოველი მკვიდრი უფლის, თქვენი ღვთის სახლთან და შეჰღაღადეთ უფალს.
15 . ვაი იმ დღეს! რადგან მოახლოვდა უფლის დღე და ნგრევასავით მოვა ყოვლადძლიერისგან.
16 . განა ჩვენ თვალწინ არ მოისპო საზრდო, მხიარულება და ლხინი ჩვენი ღმერთის სახლიდან?
17 . გაფუჭდა მარცვალი მიწის ბელტების ქვეშ, დაცარიელდა საცავები, დაინგრა ბეღლები, რადგან გადახმა მარცვლეული.
18 . როგორ გმინავს პირუტყვი, ნახირი უპატრონოდ დაეხეტება, რადგან აღარა აქვს საძოვარი; ცხვრის ფარაც შეწუხდა.
19 . შენ შემოგღაღადებ, უფალო, რადგან ცეცხლმა შეჭამა უდაბნოს საძოვრები და ალმა გადაწვა მინდვრის ყველა ხე.
20 . ველის მხეცებიც შენ შემოგღაღადებენ, რადგან დაიშრიტა წყლის სათავეები და ცეცხლმა შეჭამა უდაბნოს საძოვრები.
1 . პასექამდე ექვსი დღით ადრე, ბეთანიაში მივიდა იესო, სადაც იყო ლაზარე, მკვდრეთით რომ აღადგინა.
2 . ვახშამი მოუმზადეს. მართა ემსახურებოდა, ლაზარე კი მისი ერთ-ერთი თანამეინახე იყო.
3 . მარიამმა ერთი ლიტრი სუფთა, ძვირფასი ნარდის ნელსაცხებელი აიღო, ფეხებზე სცხო იესოს და საკუთარი თმით შეუმშრალა; ნელსაცხებლის სურნელით აივსო სახლი.
4 . იუდა ისკარიოტელმა, ერთმა მისმა მოწაფეთაგანმა, რომელსაც უნდა გაეცა იგი, თქვა:
5 . "რატომ არ გაიყიდა ეს ნელსაცხებელი სამას დინარად და ღარიბებს არ დაურიგდა?”
6 . ეს იმიტომ კი არ თქვა, რომ ღარიბებზე ზრუნავდა, არამედ იმიტომ, რომ ქურდი იყო. ყულაბა მას ჰქონდა და რასაც შიგ ყრიდნენ, ის იღებდა.
7 . იესომ უთხრა: "დაანებე თავი, მან ჩემი დამარხვის დღისთვის შემოინახა ეს.
8 . რადგან ღარიბნი ყოველთვის თქვენთან გეყოლებათ, მე კი ყოველთვის არ გეყოლებით”.
9 . იუდეველთაგან დიდძალმა ხალხმა გაიგო, რომ ის იქ იყო და მივიდნენ არა მარტო იესოს, არამედ ლაზარეს სანახავადაც, რომელიც მკვდრეთით აღადგინა მან.
10 . მღვდელმთავრებმა ლაზარეს მოკვლაც გადაწყვიტეს,
11 . რადგან მის გამო ბევრი იუდეველი ჩამოშორდა მათ და ერწმუნა იესოს.
12 . მეორე დღეს სადღესასწაულოდ მოსულმა დიდძალმა ხალხმა გაიგო, რომ იერუსალიმში მიდიოდა იესო.
13 . აიღეს პალმის ტოტები, მის შესაგებებლად გავიდნენ და იძახდნენ: "ოსანა! კურთხეულ არს უფლის სახელით მომავალი, მეფე ისრაელისა!”
14 . იესომ ჩოჩორი იპოვა და ზედ შეჯდა, როგორც დაწერილია:
15 . "ნუ გეშინია, სიონის ასულო. აჰა, შენი მეფე მოდის ჩოჩორზე მჯდომი”.
16 . მისი მოწაფეები თავიდან ვერ მიხვდნენ ამას, მაგრამ, როცა განდიდდა იესო, მაშინ გაიხსენეს და მიხვდნენ, რომ ეს მასზე იყო დაწერილი, და ასე მოექცნენ მას.
17 . და მოწმობდა მის შესახებ ის ხალხი, რომელიც მასთან იყო, როცა საფლავიდან გამოიხმო ლაზარე და მკვდრეთით აღადგინა იგი.
18 . ამიტომ შეეგება ხალხი, რაკი გაგონილი ჰქონდა, რომ ეს სასწაული მოახდინა.
19 . ფარისევლებმა კი ერთმანეთს უთხრეს: "ხედავთ? ვეღარაფერს ვხდებით. მთელი ქვეყანა მას მიჰყვება”.
20 . დღესასწაულზე თაყვანსაცემად ამოსულთა შორის ბერძნებიც იყვნენ.
21 . მივიდნენ ისინი ფილიპესთან, რომელიც გალილეის ბეთსაიდიდან იყო და სთხოვეს: "ბატონო, იესოს ნახვა გვსურს”.
22 . ფილიპე მივიდა ანდრიასთან და უთხრა; ამის შემდეგ ანდრიამ და ფილიპემ იესოს უთხრეს.
23 . იესომ მიუგო და უთხრა მათ: "დადგა ჟამი, რომ განდიდდეს ძე კაცისა.
24 . ჭეშმარიტად, ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ, თუ მიწაში ჩავარდნილი ხორბლის მარცვალი არ მოკვდა, მარტო დარჩება. და თუ მოკვდა, ბევრ ნაყოფს გამოიღებს.
25 . ვისაც უყვარს თავისი სიცოცხლე, დაკარგავს მას. ხოლო, ვისაც სძულს თავისი სიცოცხლე ამ წუთისოფელში, საუკუნო სიცოცხლისთვის შეინახავს მას.
26 . ვინც მე მემსახურება, მე უნდა მომყვეს და, სადაც მე ვარ, ჩემი მსახურიც იქ იქნება. ვინც მე მემსახურება, მას პატივს სცემს მამა.
27 . ახლა შფოთავს ჩემი სული და რა ვთქვა? მამაო, მიხსენი ამ ჟამისგან! მაგრამ ამისთვის მოვედი ამ ჟამს.
28 . მამაო, განადიდე შენი სახელი! და მოვიდა ზეციდან ხმა: "განვადიდე და კვლავაც განვადიდებ”.
29 . იქ მდგომმა ხალხმა ამის გაგონებაზე თქვა, დაიქუხაო. სხვებმა კი თქვეს: ანგელოზი დაელაპარაკაო.
30 . მიუგო იესომ და უთხრა: "ჩემთვის კი არ იყო ეს ხმა, არამედ თქვენთვის.
31 . ახლაა ამ ქვეყნიერების განკითხვა და ახლა განიდევნება გარეთ ამ ქვეყნიერების მთავარი.
32 . და როცა ავმაღლდები დედამიწიდან, ყველას ჩემთან მივიზიდავ”.
33 . ამას იმის მისანიშნებლად ამბობდა, როგორი სიკვდილით უნდა მომკვდარიყო.
34 . უთხრა ხალხმა: "რჯულიდან გაგვიგონია, რომ ქრისტე სამუდამოდ რჩება. როგორღა ამბობ, ძე კაცისა უნდა ამაღლდესო? ვინ არის ეს ძე კაცისა?”
35 . მაშინ უთხრა მათ იესომ: "კიდევ მცირე ხანს იქნება თქვენ შორის სინათლე. იარეთ სანამ სინათლე გაქვთ, რათა ბნელმა არ მოგიცვათ. ბნელში მოარულმა არ იცის, საით მიდის.
36 . სანამ გაქვთ სინათლე, ერწმუნეთ სინათლეს, რათა გახდეთ სინათლის ძენი”. ეს სიტყვები რომ თქვა, წავიდა იესო და მიეფარა მათ თვალთაგან.
37 . ამდენი სასწაული მოახდინა მათ წინაშე და მაინც არ იწამეს იგი,
38 . რათა ასრულებულიყო წინასწარმეტყველ ესაიას სიტყვა, რომელმაც თქვა: "უფალო, ვინ ირწმუნა ჩვენი ნათქვამი და უფლის მკლავი ვის გამოეცხადა?”
39 . ისიც თქვა ესაიამ, რა მიზეზით არ შეეძლოთ ერწმუნათ:
40 . "თვალები დაუბრმავა მათ და გული გაუქვავა, რათა თვალებით ვერ იხილონ და გულით ვერ მიხვდნენ და არ მოიქცნენ, რომ განვკურნო ისინი”.
41 . ეს თქვა ესაიამ, რაკი იხილა მისი დიდება და ილაპარაკა მასზე. მთავრებმა ირწმუნეს, მაგრამ არ აღიარებენ
42 . ბევრმა მთავარმა ირწმუნა იგი, მაგრამ ვერ აღიარებდნენ ფარისეველთა გამო, სინაგოგიდან რომ არ მოეკვეთათ.
43 . რადგან ადამიანთა დიდება უფრო უყვარდათ, ვიდრე ღმერთის დიდება.
44 . იესომ შესძახა და თქვა: "ვისაც ჩემი სწამს, ჩემი კი არ სწამს, არამედ იმისი, ვინც მე მომავლინა,
45 . და ჩემი მხილველი ხედავს მას, ვინც მე მომავლინა.
46 . მე სინათლედ მოვედი წუთისოფელში, რათა არც ერთი, ვისაც ჩემი სწამს, არ დარჩეს ბნელში.
47 . თუ ვინმე მოისმენს ჩემს სიტყვებს და არ დაიცავს, მე არ განვიკითხავ მას, რადგან წუთისოფლის განსაკითხად კი არა, წუთისოფლის სახსნელად მოვედი.
48 . ხოლო მას, ვინც უარმყოფს და არ მიიღებს ჩემს ნათქვამს, ჰყავს თავისი განმკითხავი; სიტყვა, რომელიც წარმოვთქვი, განიკითხავს მას უკანასკნელ დღეს.
49 . რადგან მე ჩემით კი არ ვილაპარაკე, არამედ მამამ, ჩემმა მომავლინებელმა, მომცა მცნება, რა ვთქვა და რა ვილაპარაკო.
50 . და ვიცი, რომ მისი მცნება საუკუნო სიცოცხლეა. ამიტომ, რასაც ვლაპარაკობ, როგორც მამამ მითხრა, ისე ვლაპარაკობ”.
1 . ამის შემდეგ ვიხილე დედამიწის ოთხ კიდეზე მდგარი ოთხი ანგელოზი, რომელთაც დედამიწის ოთხი ქარი ეჭირათ, რომ არ ექროლა ქარს არც დედამიწაზე, არც ზღვაზე და არც რაიმე ხეზე.
2 . და ვიხილე მზის აღმოსავლიდან ამომავალი სხვა ანგელოზი, ცოცხალი ღმერთის ბეჭდის მქონე, რომელმაც დიდი ხმით შესძახა ოთხ ანგელოზს, რომელთაც უფლება ჰქონდათ მიცემული, ევნოთ დედამიწისა და ზღვისთვის,
3 . და უთხრა: "ნუ ავნებთ დედამიწას, ზღვასა და ხეებს, ვიდრე დავბეჭდავდეთ ჩვენი ღმერთის მონათა შუბლებს”.
4 . და გავიგონე ბეჭედდასმულთა რიცხვი: ასორმოცდაოთხი ათასი ბეჭედდასმული ისრაელიანთა ყველა ტომიდან;
5 . იუდას ტომიდან თორმეტი ათასი ბეჭედდასმული; რეუბენის ტომიდან თორმეტი ათასი; გადის ტომიდან თორმეტი ათასი;
6 . აშერის ტომიდან თორმეტი ათასი; მენაშეს ტომიდან თორმეტი ათასი;
7 . სიმონის ტომიდან თორმეტი ათასი; ლევის ტომიდან თორმეტი ათასი; ისაქარის ტომიდან თორმეტი ათასი;
8 . ზებულონის ტომიდან თორმეტი ათასი; იოსების ტომიდან თორმეტი ათასი; ბენიამინის ტომიდან თორმეტი ათასი ბეჭედდასმული.
9 . ამის შემდეგ ვიხილე, აჰა, უამრავი ხალხი, დათვლა რომ არავის შეეძლო, ყოველი ერიდან და ტომიდან, ხალხებიდან და ენებიდან; სპეტაკი სამოსელით შემოსილი იდგა ტახტისა და კრავის წინ და ხელთ პალმის რტოები ეჭირა.
10 . დიდი ხმით ღაღადებდნენ და ამბობდნენ: "ხსნა ეკუთვნის ჩვენს ღმერთს, ტახტზე რომ ზის, და კრავს!”
11 . ყველა ანგელოზი, ტახტის, უხუცესებისა და ოთხი ცხოველის ირგვლივ რომ იდგა, პირქვე დაემხო ტახტის წინაშე. მათ თაყვანი სცეს ღმერთს
12 . და ამბობდნენ: "ამინ! კურთხევა და დიდება, სიბრძნე და მადლიერება, პატივი, ძალა და სიმტკიცე ჩვენს ღმერთს უკუნითი უკუნისამდე, ამინ!”
13 . შემდეგ მომიგო ერთმა უხუცესთაგანმა და მკითხა: "ვინ არიან ეს თეთრი სამოსით შემოსილები ან საიდან მოვიდნენ?”
14 . ვუპასუხე: "უფალო, შენ იცი”. მან მითხრა: "ესენი არიან დიდი გასაჭირიდან მოსულები; რომელთაც გაირეცხეს თავიანთი სამოსი და გაასპეტაკეს კრავის სისხლით.
15 . ამიტომაც არიან ღმერთის ტახტის წინ და ემსახურებიან მას დღე და ღამე მის ტაძარში; და ტახტზე მჯდომი გაშლის თავის კარავს მათზე.
16 . აღარ მოშივდებათ და არც მოსწყურდებათ, არც მზე დასწვავთ და არც არავითარი პაპანაქება.
17 . ვინაიდან კრავი, რომელიც ტახტის შუაშია, დამწყემსავს მათ და სიცოცხლის წყლის წყაროსკენ გაუძღვება; და ღმერთი მოსწმენდს ცრემლს მათ თვალთაგან”.
წმ. წერილში ნათქვამია:
- მივიდნენ ელიმში. იქ იყო თორმეტი წყაროსთვალი და სამოცდაათი ფინიკის ხე. იქ დაიბანაკეს, წყლებთან გამ.15,27
- კარვობის დღესასწაულზე ფინიკის (პალმის) რტოები ლევ.23,40
- ხარობდა ნეგებში და იერიხოში რჯ.34,3
- ქალაქი ფინიკოვანი მსაჯ.1,16; 3,13; 2ნეშ.28,15
- ფინიკის ხის ქვეშ ცხოვრობდა და მსაჯულობდა დებორა მსაჯ.4,5
- ღვთის სახლის კედლებზე იყო ფინკის გამოსახულებანი 3მფ.6,29-35 ეზეკ.40,16; 41,18
- პალმისა და სხვა ხეების რტოები კარვების გასაკეთებლად ნეემ.8,15
- ნაყოფები იჭმევა იოვ.1,12
- უფლის სადიდებლად იოან.12,13 გმცხ.7,9
გადატანით:
- მართლები ფს.91,12
- სილამაზე ქებ.7,8
- უმაღლესი ხელისუფალნი ეს.19,15